Sevgili Sanal Pilot Arkadaşlarım,

Havacılığa gönül vermiÅŸ kiÅŸiler olarak eminim ki birçok konuda yüzlerce sorunuz vardır. Bu soruları fırsat bulduÄŸunuz her ortamda gerçek pilotlara veya daha tecrübeli sanal pilotlara yönelttiÄŸinizi biliyorum. Bir gün misafirlerimizin uçaktan indiÄŸi sırada kabin amiri bir gencin kokpiti görmek istediÄŸini söyledi. Bende kendisini kokpite davet ettiÄŸimde bana sorduÄŸu sorular beni ÅŸaşırtmıştı. Bu ilgisinin nereden kaynaklandığını sorduÄŸumda kendisinin bir sanal pilot olduÄŸunu söyledi. Biz de bu sitemizde gerek sizlerden gelen sorulara gerekse bizim size faydası olacağını düÅŸündüÄŸümüz konulara bu köÅŸede yer vereceÄŸiz.

Ä°lk konumuz sadece sanal pilotların deÄŸil mesleÄŸe yeni baÅŸlayan gerçek pilotlarımızın da zorlandığı alçalmaya baÅŸlama noktasının tespit edilmesidir. Bu konu aslında basit bir matematik orantısı veya geometri kuralıdır. Bu kural da 1 derecelik açının 60 NM uzaklıkta 1 NM’yi (yaklaşık olarak 6000 feet) görmesidir. Yine ikinci kuralımız ise istisnalar dışında pistlerin 3 derecelik süzülüÅŸ açısına göre dizayn edilmiÅŸ olmasıdır.  Yani doÄŸru orantı ile 3 derecelik açının 10 NM mesafede 3000 feete denk geleceÄŸini buluruz. Yine bu kuralla mesafe bilgisinin olmadığı yaklaÅŸma planlarında geçtiÄŸimiz irtifa ile pist başına olan mesafemizi anlamış oluruz. ÖrneÄŸin; 1500 feet geçilirken pist başına olan mesafemizin 5 NM olduÄŸunu rahatlıkla anlamış oluruz. Yine aynı formülden hareketle bu defa yüksekliÄŸimizi düÅŸünerek alçalmada kat edeceÄŸimiz mesafeyi bulabiliriz. 

Yüksek irtifadan alçalırken de bu formülü kullanacağız. 3 derecelik açı 10 NM’de yaklaşık 3000 feete tekabül ettiÄŸine göre yine 3 derecelik açının 100 NM’de 30000 feete tekabül ettiÄŸini görmüÅŸ oluruz. Bunu pratikte 1’e 3 olarak uygulamaktayız. Yani yüksekliÄŸimizi (1000 feet) 3 ile çarptığımızda alçalışta kat edeceÄŸimiz yatay mesafeyi NM olarak bulmuÅŸ oluruz. Örnek verirsek 30000 feet yükseklikten alçalacaksak alçalış esnasında yerde kat edeceÄŸimiz mesafe 30x3=90 NM’dir.  Bu hesaplamaya 10000 feet altında süratin 250 Knots’a düÅŸürüleceÄŸi dahil edilmemiÅŸtir. Kabaca bunun için de 10 NM ilave etmek uygun olacaktır. Çünkü normal alçalma süratimiz 280 Knots civarındadır. Dolayısıyla yukarıdaki örneÄŸimizde alçalma baÅŸlama noktamızı meydana 100 NM mesafe kala olarak söylersek yanlış olmaz.

Meydana olan mesafemizi CDU’dan VOR/ILS mesafelerinden veya MAP MOD’daki mesafe kürsörlerinden tespit edebiliriz. Yine örnek verirsek 160 NM scope da ikinci ve üçüncü kürsörün tam ortasındaki bir yere olan mesafemizin tam 100 NM olduÄŸunu buluruz. Peki yüksek kalırsak ne yapmalıyız? Ä°lk önce yapılması gereken alçalma süratinin arttırılmasıdır. Uçağımız sürat arttırıldığında daha derin bir süzülüÅŸ açısıyla alçalacaktır. Ancak bu da yetmediÄŸinde speed brake daha derin bir süzülüÅŸ açısını yakalamak için kullanılmalıdır. Åžimdi bu öÄŸrendiklerimizi küçük bir test ile sınayalım.

22000 feet ve 280 Knots ile alçalacak isek meydandan kaç NM önce alçalmaya baÅŸlamalıyız?

A) 56
B) 66
C) 76
D) 86

Doğru cevabı bir sonraki yazımızda bulacaksınız.

Hepinize iyi uçuÅŸlar dilerim.

Capt. Cahit TAÅžBAÅž
Vice President - Crew Training / Head of Training
Ekip EÄŸitim Direktörü
Pegasus Havayolları