LOG OUT

HOW DO WE USE IT ?

Evvelki sorumuza verilen yanıtlar arasında bir husus dikkatimi çekti, ben de bu nu size sorayım istedim: Dalaman havalimanında kalkış için bekliyorsunuz. Klerasn istediniz. ATC ise LTBS KEKIK 1R SID sini verdi. Bu SID de %5 diye bir ibare var. Bu ne demektir ? nasıl kullanacağız ? acaba gereksiz mi ? kleransı kabul edelim mi, etmeyelim mi ?

Bakalım BONUS puan kime gidecek.

KEKIK1R

CEVAPLANDI

DeÄŸerli ArkadaÅŸlar,

Bu hafta yine önce sorumuzu yanıtlayacağız sonra BONUS kazanan arkadaşımızı anons edeceÄŸiz.

Önce konunun teorisine bir bakalım:

CLIMB GRADIENT nedir ? kısacası gidilen mesafeye göre alınan irtifanın oranıdır, yüzde olarak ifade edilir. Örnek haritamızda verilen KEKIK1R SID için “304 feet per NM (%5)” deÄŸerine bakarsak, 1 deniz mili 6076 feet dir, 304 / 6076 bize 0,05 yani %5 deÄŸerini verir.

Peki biz bu deÄŸerle ne yapacağız ? Yüksek varyo ile tırmanılması gereken SID lerde, gerekli yükselme varyosunu bulabilmek için bu bilgi verilir. Bu bilgiyi kullanarak kaç varyo ile tırmanmamız gerektiÄŸini hesaplayacağız ve bu varyoyu tutabilip tutamıyacağımıza karar verip ona göre bu SID yi uygulama kararını vereceÄŸiz.

Peki kaç varyo ile tırmanmamız gerekiyor ? Gradient deÄŸerini GROUND SPEED ile çarparsanız gerekli tırmanış varyosunu bulabilirsiniz. Biz kendi uçağımız için konservatif bir deÄŸer olarak 200kt GS alırsak, 200 x 5 = 1,000 feet per minute varyo hesaplarız. Nitekim, bize kolaylık olsun diye SID üzerine kırmızı iÅŸaretli yerin sağına bir tablo eklenmiÅŸ ve bizim için bu hesap yapılmış.

Peki neden her SID haritasında bu tür bilgiler yok ? Nedeni SID ler standart olarak %3.3 Gradient tırmanış gerektirecek ÅŸekilde hazırlanıyor. Daha yüksek bir gradient gerekirse o zaman SID üzerinde belirtiliyor.

Anlaşıldı, peki ÅŸimdi bizim B738 uçağımız, 70ton kalkış ağırlığı ile bu tırmanışı saÄŸlayabilirmi ? asıl soru bu.
FMC olmayan bir uçak söz konusu olsaydı, ağırlığa göre tırmanış varyolarını gösteren bir tablo uçak kullanım kitabında bulabilirdiniz ve bu tablodan gerekli bilgileri alıp karar verebilirdiniz.

FMC ise bu iÅŸi sizin için yapıyor. Åžimdi FMC den ne tür bilgiler alabildiÄŸimize bakalım.

Resim 1 de uçağımızın ağırlığının 70 ton üzeri olduÄŸunu görüyoruz.

Climb Gardient

Resim 1

Resim 2 ye bakıtığımızda, KEKIK1R SID si yüklü FMC LEGS sayfasını görüyoruz. Burada D345K noktası SID deki 11DME noktası, FMC bu noktada irtifa olarak 6774 feet veriyor. Bize gerekli tırmanış 304 feet x 11 DME = 3344 feet. Kabaca gereken irtifanın neredeyse iki misli üzerinde olacağız. Dolayısı ile bu SID yi uygulayabiliriz.

Resim 2

Resim 3 te ND Plan modda ve FMC bilgilerini görebilirsiniz.

Resim 3

BaÅŸka türlü kontrol edebilirmiyiz ? Tabiki evet. Resim 4 te D345K noktasına irtifa olarak 7500 girdiÄŸimizde FMC bunu kabul ediyor.

Resim 4

Etmeseydi nasıl anlayacaktık ? Resim 5 te aynı yere irtifa olarak FL240 girdim, FMC hesaplayıp üzerine BYPASS yazdı, yani bu irtifayı alamıyacağımız için bu irtifa isteÄŸini atladığını bildirdi.

Resim 5

Tabiki unutmuyoruz, FMC de deÄŸiÅŸiklik yaparken EXECUTE etmiyoruz, bilgileri inceledikten sonra ERASE seçeneÄŸi ile eski haline getiriyoruz.

Åžimdi gelelim BONUS un kime gideceÄŸine.

Bu hafta BONUS arkadaşımız HÜSEYÜN DÜLDÜL’e gidiyor. Kendisini kutluyoruz. Sorunun tamamlanmasında yardımcı olan arkadaşımız HAKAN SEVÄ°NDÄ°K’e de ayrıca teÅŸekkür ediyoruz.
 
Bu haftaki sorumuz da burada tamamlandı. Bir sonraki sorumuzda buluÅŸmak üzere, hepinize iyi hafta sonları ve hepinize emniyetli uçuÅŸlar dilerim.

Comments